لیکوئید تلویزیون، که به کریستال مایع نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌ها در تلویزیون‌های LCD و LED است. این فناوری با ویژگی‌های منحصر به فرد خود در تنظیم نور و رنگ، به تلویزیون‌ها کمک می‌کند تا تصاویری با کیفیت بالا، رنگ‌های شفاف و جزئیات دقیق را به نمایش بگذارند. لیکویید تلویزیون با تغییر جهت مولکول‌های خود تحت تاثیر ولتاژ، به کنترل عبور نور از پنل کمک کرده و تجربه تماشای تلویزیون را به ابعادی جدید می‌بخشد. این تکنولوژی در کنار سایر نوآوری‌ها، توانسته است کیفیت بصری تلویزیون‌ها را به طور چشمگیری ارتقا دهد.
در این مقاله، به بررسی فناوری لیکوئید تلویزیون و نقش آن بر روی کیفیت تصویر تلویزیون پرداخته می‌شود.
لیکوئید تلویزیون چیست؟
لیکوئید تلویزیون (یا همان کریستال مایع) ماده‌ای است که ویژگی‌هایی بین حالت جامد و مایع دارد. نمونه‌ای آشنا از چنین موادی، صابون است که ویژگی‌های مشابهی به کریستال مایع دارد. این تناقض به این دلیل است که، اگرچه کریستال مایع شباهت زیادی به مایعات دارد، مولکول‌های آن در یک آرایش خاص قرار دارند که ویژگی‌هایی مشابه با جامدات را نیز به نمایش می‌گذارد. به عبارت دیگر، برخی ویژگی‌های کریستال مایع مشابه مایعات و برخی دیگر شبیه جامدات است.
در سال 1888، فردریش راینیتزر برای اولین بار ماهیت کریستال مایع کلسترول استخراج‌شده از هویج را کشف کرد. او متوجه شد که این ماده در دماهای مختلف ویژگی‌های منحصر به فردی از خود نشان می‌دهد، از جمله دو نقطه ذوب و تولید رنگ. سپس در سال 1904، اتو لمان کتابی با عنوان «بلورهای مایع» منتشر کرد و در سال 1911، چارلز موگن اولین آزمایش‌های خود را با کریستال‌های مایع در لایه‌های نازک انجام داد.
در تحقیقاتی که راینیتزر انجام داد، متوجه شد که کریستال مایع در دماهای مختلف تغییر حالت می‌دهد. در دمای 14 درجه سانتی‌گراد، این ماده از جامد به مایع ابری (کریستال مایع) تبدیل می‌شود و در دمای 179 درجه سانتی‌گراد به مایعی شفاف تبدیل می‌شود. این تغییرات به دلیل تغییر در چینش مولکول‌ها در داخل ماده رخ می‌دهد. در مایعات، مولکول‌ها به صورت نامنظم حرکت می‌کنند، در حالی که در جامدات، مولکول‌ها به ترتیب منظم قرار می‌گیرند. در حالت کریستال مایع، مولکول‌ها به صورتی منظم ولی نه کاملاً مرتب قرار می‌گیرند. این ویژگی‌ها دقیقاً همان چیزی هستند که در لیکویید تلویزیون یا کریستال مایع LCD برای تولید تصاویر با کیفیت بالا استفاده می‌شود.
این مقاله را از دست ندهید: تعمیر آنتن تلویزیون
ارتباط نام ال سی دی با لیکوئید تلویزیون
شاید جالب باشد بدانید که حتی نام ال سی دی (LCD) نیز از لیکوئید تلویزیون (کریستال مایع) گرفته شده است. در حقیقت، عبارت LCD مخفف Liquid Crystal Display به معنای “نمایشگر کریستال مایع” است. در این نوع نمایشگر، تصویر از طریق واکنش‌های لیکوئید تلویزیون و جریان برق تولید می‌شود. این کریستال مایع در وسط صفحه نمایشگر LCD یا LED بین دو ورق شیشه‌ای محصور شده و در پنل نمایشگر قرار می‌گیرد.
کریستال مایع خود نور ندارد و برای نمایش تصاویر از نور بک لایت استفاده می‌کند. تلویزیون‌های LCD و LED با استفاده از لیکویید تلویزیون، نور را مسدود کرده یا آن را انتقال می‌دهند و به این ترتیب تصاویر را تولید می‌کنند.
کریستال‌های مایع، مولکول‌های خود را به شکلی منظم چیده و نسبت به جریان برق و ولتاژ حساس هستند و به همین دلیل جهت‌گیری خود را تغییر می‌دهند. این فرآیند شبیه به عملکرد کرکره‌ها است. وقتی نوارهای کریستال مایع به صورت افقی مرتب می‌شوند، نور بک لایت از آن‌ها عبور نمی‌کند، اما زمانی که به شکل عمودی قرار می‌گیرند، نور به راحتی عبور می‌کند. تغییرات جهت مولکول‌ها توسط میله‌های پشت پنل تلویزیون کنترل شده و عملکرد لیکویید تلویزیون را هدایت می‌کنند.
نحوه عملکرد لیکوئید تلویزیون
پس از آشنایی با کاربرد کریستال مایع یا لیکوئید تلویزیون، اکنون قصد داریم نحوه عملکرد آن را در تلویزیون‌ها بررسی کنیم. برای استفاده از این ماده در تلویزیون‌های نسل جدید، ابتدا ترکیبی از لیکویید تلویزیون را بین صفحات فیلتر پلاریزه و شفاف قرار می‌دهند.
این ترکیب تنها به نور اجازه می‌دهد که در یک جهت مشخص عبور کند. همان‌طور که اشاره کردیم، لیکویید تلویزیون خود نور تولید نمی‌کند، بنابراین برای تأمین نور مورد نیاز نمایشگر از لامپ‌هایی استفاده می‌شود که در بخش پشتی پنل تلویزیون تعبیه شده‌اند. این لامپ‌ها که به آن‌ها بک لایت گفته می‌شود، مسئول انتقال تصاویر هستند.
کریستال مایع به عنوان اولین لایه در پنل تلویزیون در نظر گرفته می‌شود و کیفیت تصاویر و رنگ‌ها به عملکرد صحیح این لایه وابسته است. اگر لیکوئید تلویزیون دچار خرابی یا آسیب شود، کیفیت رنگ‌ها و تصاویر در دستگاه به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد و در این صورت نیاز به تعمیر لیکویید تلویزیون خواهد بود.
دلایل خرابی لیکوئید تلویزیون
لیکوئید تلویزیون دارای ساختار حساسی است و در بخشی از تلویزیون قرار می‌گیرد که در صورت ضربه خوردن، احتمال آسیب دیدن آن نیز افزایش می‌یابد. با این حال، خرابی لیکویید تلویزیون تنها ناشی از ضربه نیست و ممکن است در مرحله عیب‌یابی و تشخیص مشکل، اختلالات دیگری نیز به وجود بیاید. در این بخش، به بررسی ایرادات مختلف مربوط به لیکویید تلویزیون می‌پردازیم.
1. تاثیر آب خوردگی بر لیکوئید تلویزیون
اتصالات لیکوئید تلویزیون بسیار حساس هستند و اگر آب به آن‌ها برخورد کند، عملکرد خود را از دست می‌دهند. بنابراین، در صورت نفوذ آب به پنل تلویزیون، لیکوئید تلویزیون نیز آسیب خواهد دید. همچنین رطوبت بالا می‌تواند اتصالات و قطعات الکترونیکی را سولفاته کرده و بر چسبندگی اتصالات کریستال مایع اثر منفی بگذارد، که این مشکل نیز می‌تواند به خرابی لیکویید تلویزیون منجر شود.
2. شکستگی پنل و تاثیر آن بر کریستال مایع
اگر پنل تلویزیون آسیب ببیند و بشکند، لایه‌های لیکویید تلویزیون نیز آسیب خواهند دید و ممکن است دچار شکستگی شوند. در این صورت، اگر صفحه تلویزیون بشکند، لازم است برای تعویض لیکوئید تلویزیون نیز اقدام کنید.
3. قطعی اتصالات لیکویید و مشکلات ناشی از آن
اتصالات افقی و عمودی زیادی در لیکویید تلویزیون وجود دارد و در صورت قطع شدن هر یک از این اتصالات، ممکن است آسیب به مایع کریستال وارد شود. حتی جدا شدن جزئی لایه‌های لیکویید تلویزیون نیز می‌تواند باعث ایجاد خطوط یا سیاهی در صفحه تلویزیون شود و مشکلاتی را به همراه داشته باشد.
پیشنهاد سایت: قطع و وصل شدن تصویر تلویزیون
تعمیر لیکوئید تلویزیون بهتر است یا تعویض آن؟
اگر خرابی در بخش اصلی تلویزیون شما جدی باشد، باید برای تعمیر آن اقدام کنید. یکی از دلایل اصلی آسیب به لیکوئید تلویزیون فشار بیش از حد به صفحه نمایش است. این فشار ممکن است باعث آسیب به لایه‌های داخلی تلویزیون شده و در نهایت منجر به شکستگی شود. در بسیاری از موارد، این آسیب بلافاصله قابل مشاهده نیست. اما پس از روشن شدن نور بک لایت، خطوط افقی یا عمودی در ناحیه آسیب‌دیده نمایان می‌شوند.
اگر فشار یا ضربات واردشده به صفحه بیشتر از حد معمول باشد، احتمال آسیب به صفحه پلاریزه پنل نیز وجود دارد. در صورتی که این آسیب به لیکویید تلویزیون برسد، تعمیر آن ممکن است امکان‌پذیر نباشد. اما خوشبختانه، اتصالات لیکوئید تلویزیون اغلب قابل تعمیر هستند.
در برخی مواقع، آسیب به بخش پنل تلویزیون باعث آسیب به لیکوئید تلویزیون شده و در این صورت نیاز به تعویض آن خواهید داشت. در چنین شرایطی بهتر است به تکنسین‌های متخصص اعتماد کنید و عملیات تعویض را با دقت انجام دهید. گاهی اوقات، تعویض لیکوئید تلویزیون به‌صرفه‌تر از تلاش برای ترمیم آن خواهد بود.
در صورتی که لیکوئید تلویزیون شما خراب شده و به آن آسیب وارد شده است، حتماً با کارشناسان تعمیرات تلویزیون مانند تیم زودکمک مشورت کنید تا از بروز آسیب‌های بیشتر به دستگاه جلوگیری شود. تیم متخصص ما آماده است تا شما را در هر مرحله از تعمیر یا تعویض لیکویید تلویزیون یاری دهد.
هزینه تعمیر لیکوئید تلویزیون
هزینه تعمیر لیکوئید تلویزیون به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع تلویزیون، برند، شدت خرابی و خدمات مورد نیاز. در صورت خرابی جزئی، ممکن است تعمیرات فقط به ترمیم اتصالات و تنظیمات کریستال مایع محدود شود، که هزینه کمتری خواهد داشت. اما اگر آسیب به شدت باشد و نیاز به تعویض پنل یا کریستال مایع جدید باشد، هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند. برند تلویزیون نیز نقش مهمی در تعیین قیمت دارد، به‌خصوص برندهای معتبر مانند سامسونگ، ال‌جی یا سونی. هزینه‌های خدمات تعمیر نیز به خدماتی که دریافت می‌کنید بستگی دارند، که برخی تکنسین‌ها هزینه‌های جداگانه برای عیب‌یابی و تعمیرات در نظر می‌گیرند.
خدمات تخصصی پیشه کمک: تعمیر تلویزیون در تهران
تأثیر برق بر عملکرد لیکوئید تلویزیون
کریستال مایع یا لیکوئید تلویزیون به‌تنهایی نوری تولید نمی‌کند. بلکه برای نمایش تصاویر در تلویزیون‌های LCD، از منبع نوری به نام بک لایت استفاده می‌شود. در این تلویزیون‌ها، لیکوئید تلویزیون نقش مهمی در تنظیم عبور یا مسدود کردن نور ایفا می‌کند. مولکول‌های کریستال مایع در دمای اتاق به‌شکلی منظم در کنار هم قرار می‌گیرند و نسبت به ولتاژ واکنش نشان می‌دهند. این ولتاژ جهت‌گیری مولکول‌ها را تغییر می‌دهد. به‌عبارت ساده‌تر، هنگامی که مولکول‌های لیکوئید تلویزیون به‌صورت افقی مرتب می‌شوند، نور نمی‌تواند از آن‌ها عبور کند، اما وقتی به‌صورت عمودی قرار می‌گیرند، نور از آن‌ها عبور خواهد کرد.
زاویه قرارگیری مولکول‌های لیکوئید تلویزیون میزان روشنایی را تعیین می‌کند و این فرآیند با اعمال ولتاژ کنترل می‌شود. این تغییرات در لیکویید تلویزیون اساس عملکرد تلویزیون‌های LCD را تشکیل می‌دهند.
ساختار لایه‌ها در تلویزیون‌های LCD و نقش لیکوئید تلویزیون
در ساختار تلویزیون‌های LCD، لیکویید تلویزیون بین دو صفحه شفاف و فیلترهای پلاریزه قرار دارد. این ساختار تنها اجازه می‌دهد نور در یک جهت خاص عبور کند. منبع نور این تلویزیون‌ها معمولاً یک لامپ فلورسنت است که در پشت پنل قرار دارد و به‌عنوان بک لایت شناخته می‌شود. نور از این منبع عبور کرده و از فیلترهای پلاریزه عبور می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود که نور با توجه به آرایش مولکولی لیکویید تلویزیون عبور کند یا مسدود شود. این ویژگی به تلویزیون امکان نمایش تصاویر سفید و سیاه را می‌دهد و از ترکیب فیلترهای رنگی قرمز، سبز و آبی، رنگ‌های مختلف در صفحه‌نمایش ایجاد می‌شود.
پنل LCD از لیکویید تلویزیون به‌عنوان یک لایه میانی استفاده می‌کند که در داخل دو صفحه شفاف قرار دارد. این صفحات شیارهای خاصی دارند که مولکول‌های کریستال مایع در امتداد آن‌ها قرار می‌گیرند. این ترتیب باعث می‌شود که مولکول‌های لیکویید تلویزیون با تغییر ولتاژ در زاویه‌های مختلف قرار گیرند و جهت نور را کنترل کنند. این اصل باعث می‌شود که نور از فیلترهای پلاریزه عبور کرده و در نهایت تصاویر روی صفحه‌نمایش به‌طور دقیق نمایش داده شوند.
پیشنهاد سایت: تعمیر دیفیوزر تلویزیون
شبکه اتصالات در تلویزیون‌های LCD و نقش لیکوئید تلویزیون
تلویزیون‌های LCD مدرن دارای بیش از شش میلیون پیکسل هستند که هرکدام به‌طور جداگانه از طریق شبکه‌ای از سیم‌های ظریف تغذیه می‌شوند. این سیم‌ها در جهت‌های عمودی و افقی در سراسر صفحه‌نمایش قرار دارند. در هر پیکسل، یک اتصال مثبت و منفی وجود دارد که به‌صورت عمودی و افقی به شبکه سیم‌ها متصل می‌شود. در این تلویزیون‌ها، لیکوئید تلویزیون در این شبکه اتصالات نقش حیاتی دارد؛ زیرا مولکول‌های لیکوئید تلویزیون با تغییر ولتاژ، نور را کنترل کرده و تصاویر را در صفحه‌نمایش ایجاد می‌کنند.
پنل‌های LCD با استفاده از درایورهای خاص، که به لبه پنل متصل می‌شوند، کار می‌کنند. این درایورها از روش‌های مختلفی برای نصب استفاده می‌کنند تا به‌درستی لیکوئید تلویزیون را کنترل کرده و تصاویر روشن و واضحی را در صفحه‌نمایش ایجاد کنند.
